آنچه بر دانشجویان اعزامی به خارج از کشور در رشته‌های علوم پزشکی در سالهای اخیر گذشته است.

زمینه و هدف: توجه به تأثیر بسیار زیاد اعزام دانشجو به خارج برای ادامه تحصیل اهمیت فراوان دارد، به شکلی که حتی کشورهای پیشرفته جهان نیز از این امر مهم بی نیاز نیستند، این در حالی است که هنوز در کشورهای در حال توسعه توجه کافی و مدیریت مناسبی برای بهره مندی از مزایای بورسیه دانشجویان به خارج از کشور وجود ندارد. با توجه به ضرورت بیان شده، بایست در خصوص اعزام دانشجو به خارج دقت و حساسیت بیشتری در سیستم برنامه ریزی کشور وجود داشته باشد. روش کار: تعداد 366 دانشجو در فاصله زمانی بین1376 تا 1382 که از کشور خارج شده­بودند، وارد مطالعه شدند. مشخصات فردی دانشجو در زمان خروج از کشور، دانشگاه بورسیه کننده، دانشگاه محل تحصیل و رشته و طول مدت تحصیل دانشجو از طریق پرونده های وزارت بهداشت استخراج گردید. یافته ها: از مجموع 366 دانشجوی بورسیه بیشترین تعداد دانشجویان در کشورهای اروپایی (7/69%) و در کشورهای حوزه استرالیا و اقیانوسیه (6/12%) تحصیل کرده بودند. میانگین مدت تحصیل برای دانشجویان بورسیه در دوره­های PhD 07/4 سال (46/0±) و برای دانشجویان رشته­های تخصص بالینی 12/5 سال (54/0±) که بین دو دوره از نظر آماری نیز اختلاف معنی­دار بود (001/0 P< ). نرخ عدم بازگشت در دانشگاه های بزرگ و همچنین اعزامی از وزارت بیشتر از متوسط است و این در حالی است که در تولید علم دانشجویان بورسیه توسط دانشگاههای تیپ سه موفق بوده­اند. نتیجه گیری: بیشترین بورسیه را دانشگاه های بزرگ کشور داشته­اند که البته با اطلاعات موجود تحلیل دقیق اینکه آیا تناسب رعایت شده و آیا از عدالت نسبی برخوردار بوده­است کار دشواری است.